Wszyscy dbamy o nasze Pociechy i chcemy dla nich jak najlepiej. Człowiek do życia potrzebuje przede wszystkim powietrza, wody i jedzenia.. Rodzice zatem podejmują starania, żeby zapewnić swoim dzieciom zdrową dietę, dbają o ich aktywność fizyczną, ale kwestia czystego powietrza pozostaje w zapomnieniu. Powietrze po prostu jest wokół nas. Szeroko prowadzona akcja medialna uświadamia wszystkim, że powietrze atmosferyczne jest zanieczyszczone, ale nie wszyscy zdają sobie sprawę, że powietrze wewnątrz budynków (domów, szkół, miejsc pracy) może być równie szkodliwe!
JAKOŚĆ POWIETRZA WEWNĄTRZ POMIESZCZEŃ
Obecnie dzieci i młodzież spędzają w pomieszczeniach w ciągu doby 80-90%. Zła wentylacja (zamknięte i nierozszczelnione okna, niedrożne przewody i kratki wentylacyjne itp.) powoduje, że zanieczyszczenie wewnątrz pomieszczeń jest wyższe niż na zewnątrz! Budynki są powszechnie poddawane termomodernizacji, która wprawdzie podnosi komfort użytkowania i oszczędza zużycie energii, ale często obniża jakość powietrza wewnątrz. Główną przyczyną jest uszczelnienie elewacji (izolacja ścian) i wymiana okien na szczelne. W wyniku tego następuje zaburzenie prawidłowego działania przewodów wentylacyjnych (brak ciągu powietrza pomiędzy kratką wentylacyjną a szczelinami w oknach). Powietrze wewnętrzne nie jest wymieniane na atmosferyczne, co skutkuje wzrostem zanieczyszczenia powietrza wewnątrz budynku.
Skąd te zanieczyszczenia?
Zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego częściowo pochodzą z atmosfery, a dodatkowo wydzielane są one m.in. przez materiały budowlane i wykończeniowe (farby, panele, laminaty, parkiety, wykładziny, dywany itp.), meble, tablice, materiały plastyczne (kleje, mazaki, farby, pisaki, markery itp.), ramy okienne, przewody wentylacyjne, środki czystości i inne produkty konsumenckie (np. dezodoranty, preparaty do impregnacji i odnawiania obuwia) oraz grzyby z zagrzybionych i zawilgoconych powierzchni.
Na jakość powietrza wewnętrznego mają wpływ dwie grupy czynników. Pierwsza to czynniki uciążliwe: temperatura (optymalna dla pracy umysłowej 21°C), wilgotność względna (pas komfortu 40% – 60%) i stężenie dwutlenku węgla (nie powinno przekraczać 1000 ppm). Nadmierne stężenie CO2 w powietrzu obniża koncentrację uwagi, powoduje zmęczenie i senność. Śpiąc w słabo wietrzonym pokoju, budzimy się niewyspani i ze złym samopoczuciem.
Wszechobecna wilgoć
Zbyt suche powietrze bywa przyczyną wysuszenia błon śluzowych, co skutkuje katarem. Jednak w ostatnich latach termoizolacja budynków powoduje znaczący wzrost wilgotności względnej powietrza i nadmierne zawilgocenie mieszkań, skutkujące zagrzybieniem powierzchni. Pleśń pojawia się początkowo wokół okien i na uszczelkach okiennych, na fugach w łazienkach, a następnie zaczyna rosnąć na ścianach i innych powierzchniach. Warto przyjrzeć się szybom w oknach w okresie jesienno-zimowym. Jeśli pojawi się na nich para wodna lub woda wręcz spływa po parapetach, to oznacza, że powietrze jest zbyt wilgotne. W takich sytuacjach należy sprawdzić czy wszystkie wyloty przewodów wentylacyjnych są odsłonięte, czy nie są zastawione meblami lub zaklejone taśmą, częściej wietrzyć (otwierać i rozszczelniać okna) i spróbować zmienić nawyki (np. gotować posiłki i suszyć pranie w dobrze wentylowanym pomieszczeniu przy uchylonym lub rozszczelnionym oknie). Przy bardzo dużym problemie z wilgotnością można zastosować osuszacze powietrza. Najważniejsza jest jednak prawidłowa wentylacja i wietrzenie pomieszczeń połączone z równomiernym ogrzewaniem.
Ach ten pył
Druga grupa czynników wpływających na jakość powietrza wewnętrznego to czynniki szkodliwe, które obejmują cząsteczki stałe zawieszone w powietrzu (pył) oraz związki chemiczne i radon. Dla ludzi najbardziej szkodliwe są najdrobniejsze cząstki. Pył określany jako PM2.5 to cząstki o średnicy poniżej 2,5 mm (dla porównania przekrój przeciętnego ludzkiego włosa ma średnicę 60 mm).
Skutki zdrowotne
Dzieci są szczególnie podatne na szkodliwy wpływ zanieczyszczeń powietrza, a podatność na choroby układu oddechowego zmniejsza się dopiero po 14 roku życia. Najmniejsze cząstki pyłu przechodzą z płuc do krwiobiegu, gdzie wraz z krwią są transportowane do wszystkich narządów, nawet do mózgu. Cząstki pyłu są nośnikiem związków chemicznych, które wraz z nimi docierają do każdej komórki ludzkiego ciała. Zanieczyszczenia powietrza wdychane nawet w niskich stężeniach, mogą być przyczyną kaszlu, zapalenia oskrzeli i innych chorób układu oddechowego, mogą również nasilać objawy astmy. Najczęściej występujące skutki zdrowotne to alergie, drapanie w gardle, pieczenie oczu, kaszel, astma, choroby układu oddechowego, choroby serca, nowotwory. Dlatego ważne jest zapewnienie dzieciom jak najwyższej jakości powietrza!
Jak sobie radzić?
Trzeba pamiętać o częstym i właściwym wietrzeniu pomieszczeń (wydajniej jest krótko, ale szeroko otworzyć okna, niż długo, ale tylko uchylić). Wyjątek stanowi okres smogu, kiedy należy ograniczyć wietrzenie lub wstawić urządzenie oczyszczające powietrze.
Trzeba też systematycznie usuwać kurz ze wszystkich powierzchni. Kurz z każdym podmuchem unosi się do powierza, gdzie przyczepiają się do niego cząstki chemicznych związków i całość trafia do płuc. Istotne jest, aby odkurzać w sposób zapobiegający unoszeniu się pyłu do powietrza oraz unikać stosowania środków do sprzątania typu spray, które po rozpyleniu również trafiają do płuc. Najlepiej używać ściereczki lub mopa z mikrofibry dobrze odciśniętych z wody.
Mali artyści
Prace plastyczne z użyciem np. markerów, niektórych farb, mazaków, kleju powodują wydzielenie do powietrza lotnych związków organicznych, dlatego malowanie, rysowanie, klejenie powinno odbywać się w wietrzonym pomieszczeniu, tak, aby lotne związki były na bieżąco usuwane z pomieszczenia. Jeśli jest zimno, po skończeniu malowania warto otworzyć okno i wyjść z dzieckiem do innego pomieszczenia. Wszystkie materiały plastyczne należy przechowywać dobrze zamknięte (założone pokrywki i skuwki) oraz dodatkowo trzymać je w zamkniętych pudełkach, szufladach czy szafkach.
Biuro w domu
Podobnie należy postępować ze sprzętem, który może być źródłem zanieczyszczeń (np. kopiarki, drukarki). Powinien być używany w dobrze wentylowanym pomieszczeniu, najlepiej przy otwartym oknie, a po zakończeniu pracy należy dobrze wywietrzyć pomieszczenie. Ważne jest aby urządzenia te stały poza pokojem dziecka.
Dobroczynne rośliny
Najłatwiejszą metodą oczyszczania powietrza w domach jest ustawienie w pokoju roślin, które działają jak naturalne filtry powietrza. Szczególnie zalecane są m.in. bluszcze, dracena, skrzydłokwiat, sanseweria, paprocie, aloes, fikus czy schefflera. Warunkiem koniecznym usuwania zanieczyszczeń z powietrza przez rośliny jest systematyczne mycie liści.
Szanowni Rodzice i Opiekunowie, zadbajmy o zdrowe powietrze dla naszych dzieci w domach i szkołach. Zapewniając czyste powietrze, umożliwiamy im zdrowy rozwój. Pamiętajmy, że działając wspólnie możemy poprawić jakość powietrza!
